Hümanist, kelime olarak Latince “humanus” (insana ait) kelimesinden türetilmiştir ve tarihsel olarak insanı merkeze alan bir düşünce sistemini ifade eder. Bu kavram, özellikle Rönesans dönemiyle özdeşleşmiş olsa da, kökenleri Antik Yunan’a kadar uzanır.
Rönesans hümanizmi, 14. yüzyılda İtalya’da doğmuş ve daha sonra Avrupa’ya yayılmış bir kültürel ve entelektüel harekettir. Bu akım, Orta Çağ’ın skolastik düşüncesine karşı olarak, insan aklını, bireyselliğini ve özgürlüğünü vurgulamıştır. Hümanistler, “studia humanitatis” adı verilen bir eğitim programı aracılığıyla, antik Yunan ve Roma kültürünü yeniden canlandırmayı amaçlamışlardır. Bu program, dilbilim, edebiyat, tarih ve felsefe gibi alanları kapsıyordu.
Hümanizmin temel ilkeleri arasında insanın akıl ve özgür iradesine olan güven, bireysel gelişim ve etik sorumluluk yer alır. Bu düşünce sistemi, insanın kendi kaderini belirleyebilme yeteneğine sahip olduğunu savunur. Ayrıca, bilimsel yöntemi ve eleştirel düşünmeyi teşvik eder.
Modern dönemde, hümanizm farklı biçimlerde varlığını sürdürmüştür. Seküler hümanizm, dinî inançlardan bağımsız olarak insan hakları, özgürlük ve eşitlik gibi evrensel değerleri savunur. Hristiyan hümanizmi ise, Hristiyan inançlarıyla uyumlu bir insan merkezli yaklaşımı benimser. Bunun dışında, etik hümanizm, insan ilişkilerine odaklanan bir yaklaşımı ifade eder.
Günümüzde hümanizm, eğitim, sanat, bilim ve felsefe gibi birçok alanda etkisini sürdürmektedir. Özellikle insan hakları savunuculuğu, sosyal adalet ve çevre bilinci gibi konularda hümanist değerler önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, bireysel özgürlük ve eşitlik gibi temel hakların korunması, hümanizmin modern toplumlarda nasıl bir rehber işlevi gördüğünü gösterir.
Sonuç olarak, hümanizm, insanın değerini ve potansiyelini yücelten bir düşünce sistemidir. Tarihsel kökenleri Antik Yunan’a dayansa da, Rönesans ile şekillenen bu akım, modern dünyada da insan odaklı bir yaklaşımın temelini atmıştır. Günümüzde de bireysel haklar, özgürlük ve eşitlik gibi evrensel değerlerin savunulmasında önemli bir referans noktasıdır.
Hümanizm , insanların kendi yaşamlarına anlam ve biçim verme hakkı ve sorumluluğuna sahip olduğunu savunan demokratik ve etik bir yaşam duruşudur . Hümanizm , insanların kendi yaşamlarına anlam ve biçim verme hakkı ve sorumluluğuna sahip olduğunu savunan demokratik ve etik bir yaşam duruşudur . Hümanizm , insanların kendi yaşamlarına anlam ve biçim verme hakkı ve sorumluluğuna sahip olduğunu savunan demokratik ve etik bir yaşam duruşudur .
Pakize!
Yorumlarınız yazının temel yönlerini geliştirdi.
İnsan ve diğer doğal değerlere dayalı, akıl ve insan yetenekleri aracılığıyla özgür sorgulama ruhuyla daha insancıl bir toplum inşa etmeyi savunur . Teistik değildir ve doğaüstü gerçeklik görüşlerini kabul etmez. Sözlükler, hümanizmi bir dünya görüşü veya felsefi duruş olarak tanımlar. İnsan ve diğer doğal değerlere dayalı, akıl ve insan yetenekleri aracılığıyla özgür sorgulama ruhuyla daha insancıl bir toplum inşa etmeyi savunur . Teistik değildir ve doğaüstü gerçeklik görüşlerini kabul etmez.
Esra! Katılmadığım yerler oldu fakat görüşleriniz değerli, teşekkür ederim.
Hümanist düşünceyi Türk aydınları arasında ilk defa dile getirenler Yahya Kemâl Beyatlı ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu olmuştur. Onların bu merakının temelinde edebî bir mütedkîklik vardır. Fransız edebiyatının kaynaklarını araştırırken hümanist zihniyetin kaynakları ile karşılamışlardır. Hümanizm ve din Hümanizmin temelinde iki ana inanç yatar: bireyselcilik ve sekülerizm.
Serkan!
Teşekkür ederim, önerileriniz yazının kapsamını genişletti.
Hümanizm, Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde “ insancılık ”, “insanı sevme ülküsü” (TDK, 2005: 908) olarak tanımlanmıştır. Hümanist düşünceyi Türk aydınları arasında ilk defa dile getirenler Yahya Kemâl Beyatlı ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu olmuştur. Onların bu merakının temelinde edebî bir mütedkîklik vardır. Fransız edebiyatının kaynaklarını araştırırken hümanist zihniyetin kaynakları ile karşılamışlardır. cumhuriyet dönemi türk kültür ve edebiyatında hümanizmin etkileri files dergiler makaleler ara..
Doru!
Yorumlarınız yazının daha düzenli olmasını sağladı.