Kategori: Makaleler

İnsan bedeni, düşündüğümüzden çok daha zeki bir organizmadır. Bazen en ufak bir değişikliğe bile olağanüstü bir tepki verebilir. İşte bu yüzden, derimizde beliren kaşıntılar ve kabarcıklar sadece yüzeysel bir sorun değil, iç dünyamızda olup bitenlerin sessiz birer habercisidir. Bugün, bilimsel merakla ama herkesin anlayabileceği bir dille bu gizemi birlikte çözelim: Vücutta kaşıntı ve kabarcıklar neden olur? Derimizin Sessiz Dili: Bağışıklık Sisteminin Sinyalleri Cildimiz, vücudumuzun en büyük organıdır ve yalnızca dış etkenlerden korumakla kalmaz; aynı zamanda iç sistemlerimizin bir aynası gibi çalışır. Kaşıntı ve kabarcıklar, çoğu zaman bağışıklık sistemimizin dış dünyaya verdiği bir tepkidir. Peki bu tepkiler nasıl ortaya çıkar? Aslında…

Traki Andezit Nedir? Farklı Bakış Açılarıyla Bir Taşın Hikâyesi Jeoloji dünyasında her taşın, her kayaç türünün ayrı bir öyküsü vardır. Ama bazıları yalnızca doğanın bir parçası değil, aynı zamanda insanın bakış açısını da şekillendirir. “Traki andezit nedir?” sorusu da böyle… Bu yazıda yalnızca bir volkanik kayaç türünü tanımakla kalmayacak, aynı zamanda ona erkeklerin ve kadınların farklı perspektiflerinden nasıl yaklaşabileceğimizi de göreceğiz. Çünkü doğayı anlamak yalnızca bilimle değil, duygu ve toplumsal etkiyle de ilgilidir. Traki Andezit Nedir? Temel Tanım ve Özellikler Traki andezit, orta bileşimli bir volkanik kayaçtır ve genellikle volkanik patlamalar sonucunda lavların hızlı soğumasıyla oluşur. Adını, içeriğinde bulunan ve…

Slime’ın Eş Anlamlısı Nedir? Basit Bir Soruya Cesur Bir İtiraz Slime’ın eş anlamlısı varmış gibi davranmayı bırakalım. Bu kelime, bir oyuncak modasından fazlası; dilin, kültürün ve pazarlamanın kesiştiği kaygan bir alan. “Eş anlamlı” dediğimiz şey çoğu zaman bir kaçış: bağlamı görmezden gelip tek kelimelik yanıtla masayı kapatmak. Peki gerçekten kapatabiliyor muyuz? Yoksa yanlış bir etiketle hem dili hem algımızı mı yoksullaştırıyoruz? “Slime” Tam Olarak Neyi İfade Ediyor? “Slime” İngilizcede hem yapışkan, jelimsi kütleyi hem de itici biyolojik salgıları çağrıştırır. Pop kültürde (oyuncak, DIY videoları) tatlı ve neşeli; biyolojide (mukus, sümüksü tabaka) tiksindirici ve koruyucu. Aynı kelime, iki zıt duyguyu birlikte…

Rahata Kavuşmak Ne Demek? Gerçekten Aradığımız Şey Mi? Hepimiz bir noktada “rahata kavuşmak” istedik, öyle değil mi? Sıkıcı işlerden, sürekli koşturmaca içinde geçen zamanlardan ve hayatın getirdiği tüm zorluklardan kaçmak… Peki, rahata kavuşmak gerçekten ne anlama geliyor? Bu ifadeyi duyduğumuzda, genellikle dinlenmek, konforlu bir yaşam sürmek ya da her şeyin yolunda gitmesini beklemek aklımıza gelir. Ama bu, ne kadar gerçekçi ve sürdürülebilir bir hedef? Gerçekten “rahat” bir yaşamın peşinden mi koşuyoruz, yoksa bu sadece toplumun dayattığı bir yansıma mı? Hepimiz, hayatta bir noktada rahatlık arzusuna kapıldık, ancak bunun ne kadar sağlıklı ve doğru bir hedef olduğu tartışma konusu. İşte, “rahata…

40 Bin Brüt Kaç Net? Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Perspektiflerinden Bir Felsefi Düşünme Denemesi Hayatın derinliklerinde, insanın en temel soruları genellikle en basit görünenlere dayanır. “40 bin brüt kaç net?” sorusu, ilk bakışta yalnızca maddi bir hesaplama gibi görünebilir. Ancak bir filozofun bakış açısından bu soru, daha derin bir anlam taşır. Çünkü brüt ve net arasındaki fark, yalnızca sayılarla ölçülebilecek bir konu değil, aynı zamanda etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi alanlarda da çeşitli açılımlar yapmamıza neden olabilir. Brüt ve Net: Bir İkilem ve Etik Sorular İlk başta, 40 bin brüt gelir ile 40 bin net gelir arasındaki farkı anlamak…

2 Yarı Kaç Dakika? — Tarihin Ritmini Anlamak Bir tarihçi olarak, zamanın nasıl şekillendiğini ve insanların bu zamanı nasıl algıladığını görmek her zaman büyüleyici olmuştur. “2 yarı kaç dakika?” sorusu, sadece bir futbol maçının arası değil; insanlık tarihindeki birçok kırılma noktasını, dönüşümü ve dönemin ruhunu anlamanın bir anahtarı gibidir. Zaman, bazen bir devre arası kadar kesintili ve geçici, bazen de bir yıllık uzun bir süreç kadar derindir. Geçmişi ve bugünü birbirine bağlarken, bu küçük soru bize sadece futbolu değil, tüm toplumsal yapıları ve tarihsel gelişmeleri de hatırlatır. 2 Yarı: Zamanın Kesintisi ve Dönüşüm Futbol maçlarının iki yarıya bölünmesi, aslında insanlık…

Nazlım İsmi Ne Demek? Bir Sevdanın, Bir Gücün ve Bir Hikâyenin Adı Bazı isimler vardır ki sadece bir sesleniş değil, bir duygunun taşıyıcısıdır. Söylendiğinde yürekleri ısıtır, geçmişi ve geleceği birbirine bağlar. “Nazlım” da işte böyle bir isimdir. Bu yazıda sana yalnızca bu ismin anlamını değil, taşıdığı derin duyguyu da anlatmak istiyorum. Çünkü “Nazlım” bir isimden çok daha fazlasıdır: bir sevda hikâyesi, bir sabır öyküsü ve bir yaşam dengesidir. Bir İsimle Başlayan Hikâye Soğuk bir kış sabahıydı. Köyün ufkunda güneş doğarken, Hüseyin elinde bir demet karanfil ile tren istasyonuna doğru yürüyordu. Gözlerinde endişe, yüreğinde ise bir umut vardı. Yıllardır görmediği çocukluk…

Kızıl Hastalığı Bulaşıcılığı Kaç Gün Sürer? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Değerlendirme Bazen bir hastalık, yalnızca bedenimizi değil; düşünce biçimlerimizi, toplumla kurduğumuz ilişkileri ve birbirimize bakışımızı da şekillendirir. Kızıl hastalığı (scarlatina) da tam olarak böyle bir örnek. Çocukluk döneminde sık görülen bu bakteriyel enfeksiyonun bulaşıcılığı hakkında bilgi sahibi olmak elbette önemlidir; ancak mesele sadece tıbbi gerçeklerden ibaret değildir. Bu konuyu, toplumsal cinsiyet rolleri, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi daha geniş çerçevelerden de ele almak, toplum olarak daha bilinçli ve kapsayıcı adımlar atmamızı sağlar. Kızıl Hastalığı Nedir ve Neden Önemlidir? Kızıl hastalığı, A grubu Streptococcus bakterilerinin neden olduğu, genellikle…

KHK’lar Hâlâ Geçerli mi? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Sakin, Sorgulayıcı Bir Bakış “Aynı kelime farklı ülkelerde aynı şeyi mi anlatır?” diye sormayı sevenlerdenim. Bu yazıda, KHK’ların (kanun hükmünde kararnameler) bugün nerede durduğunu; Türkiye’nin 2017 sonrası sistemiyle, dünyanın başka yerlerindeki “kararname/decree-law” pratiklerini yan yana koyup konuşalım. Amacım, kutuplaştırmadan; merak, deneyim ve bilgiyle ilerleyen bir sohbet açmak. Hızlı Cevap: “KHK” Türkiye’de Ne Oldu, Yerine Ne Geldi? Türkiye’de 2017 anayasa değişikliğiyle yürütmenin mimarisi kökten yenilendi ve “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (CBK)” kurumu Anayasa m.104 çerçevesinde açık şekilde düzenlendi. Bu değişiklik yürütmenin düzenleyici işlemlerini yeniden tanımladı ve uygulamada “KHK” dilini geri plana itti; bugün olağan dönemde…

Kayınço Ne Olur? Kayınço… Hemen hepimizin hayatında bir şekilde yer etmiş olan, bazen gülümseten, bazen ise sinir bozan bir kavram. Ancak, kayınço olmak, bir aileye dahil olmak ve o ailenin dinamiklerine girmek demektir. Peki kayınço ne olur? Bu soruya bakarken, sadece aile içindeki rolüne değil, toplumsal cinsiyet, kültür ve bireysel deneyimlerin etkisiyle şekillenen bir anlayışa da bakmak gerekir. Hepimizin bir kayınçosu vardır ve o kayınço, bazen bir “koruyucu ağabey” gibi olurken, bazen de oynaması gereken “büyük erkek” rolüyle sıkışıp kalabilir. Hadi gelin, kayınço olmanın ne demek olduğunu, bu kavramın aile yapısındaki yerini ve nasıl bir rol oynadığını daha yakından keşfedelim.…